របៀបទស្សន៍ទាយអាកប្បកិរិយាមនុស្សក្នុងការទំនាក់ទំនង

របៀបទស្សន៍ទាយអាកប្បកិរិយាមនុស្ស

ការយល់ដឹងពីអាកប្បកិរិយារបស់មនុស្សគឺជារឿងដ៏ស្មុគស្មាញ ប៉ុន្តែយើងអាចព្យាករណ៍បានតាមរយៈការសង្កេត ការយល់ដឹងពីចិត្តសាស្ត្រ និងការប្រើប្រាស់ម៉ូដែលទ្រឹស្តី។ អត្ថបទនេះនឹងបង្ហាញពីគន្លឹះសំខាន់ៗដែលជាទុនសម្រាប់ការរៀនសូត្របន្ត។

ជំនាញក្នុងការសង្កេត (Observational Skills)

psychology

ភាសាកាយវិការ (Body Language)

កាយវិការ ឥរិយាបថ និងទម្រង់ការឈរ អាចបង្ហាញពីអារម្មណ៍ពិតរបស់មនុស្ស។ ឧទាហរណ៍ ការអង្គុយគងអន្ទាក់ខ្លាអាចបង្ហាញពីការបិទបាំង ឬមិនបើកចិត្ត។

sentiment_satisfied

កាយវិការលើផ្ទៃមុខ (Facial Expressions)

ទឹកមុខជាបង្អួចនៃអារម្មណ៍។ ការញញឹម ការជ្រួញចិញ្ចើម ឬការផ្លាស់ប្តូរផ្សេងៗ អាចបង្ហាញពីភាពរីករាយ ភាពសោកសៅ ឬក្តីបារម្ភ។

visibility

ការប្រើក្រសែភ្នែក (Eye Contact)

ក្រសែភ្នែកអាចបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់ ភាពស្មោះត្រង់ ឬការលាក់បាំង។ ការចៀសវាងការសម្លឹងមើលអាចជាសញ្ញានៃភាពមិនស្រណុកចិត្ត។

campaign

សម្លេង និងសំដី (Vocal Cues)

កម្រិតសម្លេង ល្បឿន និងការសង្កត់សំឡេង អាចបង្ហាញពីអារម្មណ៍ពិត ទោះបីជាពាក្យសំដីនិយាយផ្ទុយពីនេះក៏ដោយ។

ការយល់ដឹងពីចិត្តសាស្ត្រ (Psychological Insights)

person

បុគ្គលិកលក្ខណៈ (Personality)

បុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់មនុស្សមានសភាពស្ថិតស្ថេរ ហើយជះឥទ្ធិពលដល់របៀបដែលពួកគេគិត មានអារម្មណ៍ និងបង្ហាញអាកប្បកិរិយាក្នុងស្ថានភាពផ្សេងៗ។

mood

អារម្មណ៍ (Emotions)

អារម្មណ៍ជាកម្លាំងជំរុញដ៏ខ្លាំងក្លា។ ការយល់ដឹងពីអារម្មណ៍របស់អ្នកដទៃ (ភាពវៃឆ្លាតផ្នែកអារម្មណ៍) អាចជួយទស្សន៍ទាយសកម្មភាពរបស់ពួកគេ។

groups

ឥទ្ធិពលសង្គម (Social Influence)

មនុស្សជាសត្វនៃសង្គម។ អាកប្បកិរិយារបស់យើងត្រូវបានទទួលឥទ្ធិពលពីមនុស្សជុំវិញខ្លួន វប្បធម៌ និងការរំពឹងទុករបស់សង្គម។

ម៉ូដែលទ្រឹស្តី (Theoretical Models)

schema

ទ្រឹស្តីតម្លៃលទ្ធផលរំពឹងទុក (Predicted Outcome Value)

ទ្រឹស្តីនេះអះអាងថាយើងបង្កើតទំនាក់ទំនងដោយផ្អែកលើការទស្សន៍ទាយថាតើអន្តរកម្មនាពេលអនាគតនឹងមានលទ្ធផលវិជ្ជមានឬអវិជ្ជមាន។ ឧទាហរណ៍៖ សិស្សម្នាក់ចូលរៀនថ្នាក់ថ្មី ហើយបានជួបគ្រូបង្រៀនដែលមានអាកប្បកិរិយាហ្មឺងហ្មាត់ ហ្មត់ចត់។ នៅពេលដំបូង សិស្សនោះអាចគិតថា៖ “ប្រសិនបើខ្ញុំបន្តរៀនជាមួយគ្រូនេះ ខ្ញុំនឹងទទួលបានចំណេះដឹងល្អ និងអភិវឌ្ឍខ្លួនឯងបានច្រើន។” នេះជាការទស្សន៍ទាយលទ្ធផលវិជ្ជមាន។ ដូច្នេះសិស្សនោះនឹងខំប្រឹងរៀន ឧស្សាហ៍ចូលរៀន និងសកម្មក្នុងថ្នាក់។ ប៉ុន្តែសិស្សម្នាក់ទៀតអាចគិតថា៖ > “គ្រូនេះតឹងរឹងពេក ខ្ញុំអាចមិនអាចទប់ទល់បានទេ។” នេះជាការទស្សន៍ទាយលទ្ធផលអវិជ្ជមាន។ ដូច្នេះគាត់អាចបាត់បង់ចំណង់ចំណូលចិត្ត ឬសុំផ្លាស់ថ្នាក់។

rule

ទ្រឹស្តីការបំពានការរំពឹងទុក (Expectancy Violations)

មនុស្សមានការរំពឹងទុកអំពីអាកប្បកិរិយារបស់អ្នកដទៃ។ នៅពេលការរំពឹងទុកនេះត្រូវបានបំពាន វាអាចផ្លាស់ប្តូររបៀបដែលយើងយល់ឃើញ និងឆ្លើយតបទៅកាន់បុគ្គលនោះ។ ឧទាហរណ៍៖ អ្នកគ្រប់គ្រងម្នាក់ ដែលតែងតែមានអាកប្បកិរិយាខ្ជាប់ខ្ជួន និងគ្រប់គ្រងយ៉ាងតឹងរឹង ប៉ុន្តែថ្ងៃណាមួយក្នុងកិច្ចប្រជុំគាត់បង្ហាញអារម្មណ៍សប្បាយរីករាយ និងចែករំលែករឿងផ្ទាល់ខ្លួនជាមួយក្រុមការងារ។ ការបំពាន៖ អ្នកបុគ្គលិកអាចមានការភ្ញាក់ផ្អើល ព្រោះវាខុសពីអ្វីដែលពួកគេរំពឹងទុកពីអ្នកគ្រប់គ្រង។ លទ្ធផល៖ បុគ្គលិកខ្លះអាចយល់ថា វាជាសញ្ញាដ៏វិជ្ជមាននៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងល្អជាងមុន។ ខ្លះទៀតអាចយល់ថា វាមិនសមរម្យនឹងបរិបទអាជីព ឬអាចមានគំនិតថាគាត់កំពុងបាត់បង់សុភមង្គលផ្លូវចិត្ត។

psychology_alt

ការព្យាករណ៍ដែលជម្រុញដោយខ្លួនឯង (Self-Fulfilling Prophecy)

នៅពេលមនុស្សណាមួយជឿថារឿងណាមួយនឹងកើតឡើងទោះបីជំនឿនោះខុសឬត្រូវ ការជឿនោះអាចធ្វើឲ្យគាត់បង្ហាញអាកប្បកិរិយាដែលជឿជាក់លើរឿងនោះ។ ទាល់តែចុងក្រោយវាក្លាយជាការពិត។ ឧទាហរណ៍៖ ប្រសិនបើយុវជនម្នាក់ជឿថាគាត់នឹងប្រឡងធ្លាក់ គាត់អាចនឹងមិនខំប្រឹងរៀន ដោយសារគាត់ជឿថាមិនមានប្រយោជន៍។ លទ្ធផលប្រលងគាត់ពិតជាធ្លាក់ តាមរយៈអាកប្បកិរិយារបស់ខ្លួនគាត់នោះ។

ការទស្សន៍ទាយអាកប្បកិរិយាត្រូវការការអនុវត្ត និងការយល់ដឹងពីបរិបទ។ សូមប្រើប្រាស់ចំណេះដឹងនេះដោយមានសីលធម៌។